Depresioni psikotik është një formë e depresionit që përfshin simptoma si deluzione dhe halucinacione, të cilat ndikojnë në perceptimin e realitetit. Kjo gjendje kërkon trajtim të specializuar, që zakonisht përfshin medikamente dhe terapi psikologjike për të përmirësuar simptomat dhe cilësinë e jetës.
Çfarë Është Depresioni Psikotik?
Në termat klinikë, depresioni psikotik përkufizohet si një episod depresiv madhor i shoqëruar me psikozë, që mund të përfshijë:
- Deluzione – Mendime ose besime që nuk përputhen me realitetin dhe nuk janë të vërteta. Deluzionet mund të përfshijnë mendime se personi është fajtor për diçka ose përjeton ndjenja faji pa ndonjë arsye të qartë
- Halucinacione – Përfshin përjetimin e gjërave që nuk ekzistojnë në realitet si dëgjimi i zërave, ndjesia e aromave, prekjes, shijeve apo pamjeve që nuk janë reale.
Si Dallohet Nga Depresioni I Zakonshëm?
Depresioni i zakonshëm mund të përfshijë trishtim, humbje interesi, lodhje, probleme me gjumin dhe oreksin kurse në depresionin psikotik kemi një nivel më të thellë të çrregullimit të funksionimit mendor.
Karakteristika që e dallon është humbja e kontaktit me realitetin përmes deluzioneve ose halucinacioneve. Pacienti mund të jetë i bindur për gjëra që nuk janë të vërteta dhe nuk e ka vetëdijen se ajo që përjeton nuk është reale.
Simptomat Kryesore
Simptoma depresive (sipas DSM-5):
- Humor depresiv gjatë shumicës së ditëve
- Humbje e interesit për aktivitete
- Humbje ose shtim në peshë
- Çrregullime të gjumit
- Lodhje ose mungesë energjie
- Ndjenjë faji ose pavlefshmërie
- Vështirësi në përqendrim
- Mendime të përsëritura për vdekje ose vetëvrasje
Simptoma psikotike:
- Deluzione
- Halucinacione
- Dëmtim psikomotorik (ngadalësim i mendimeve, lëvizjeve dhe ndjenjave)
- Ndikim në funksionimin social dhe profesional deri në izolim total
Pse Ndodh Depresioni Psikotik?
Depresioni psikotik rezulton nga një ndërthurje faktorësh biologjik, psikologjik dhe social duke përfshirë:
- Imbalanca neurokimike, veçanërisht në nivelet e serotoninës, dopaminës dhe noradrenalinës.
- Histori familjare me depresion psikotik ose çrregullime të tjera.
- Stres i rëndë jetësor si humbja e një të dashuri, trauma apo ndarje.
- Sëmundje të tjera mendore si çrregullimi bipolar ose skizofrenia, ku mund të përjetohen episode depresive me psikozë.
- Abuzimi me substanca, i cili mund të precipitojë ose përkeqësojë simptomat.
Si Trajtohet Depresioni Psikotik?
Depresioni psikotik është i trajtueshëm, por kërkon ndërhyrje mjekësore të menjëhershme. Trajtimi përfshin zakonisht një kombinim të ilaçeve dhe terapisë psikologjike. Në disa raste të rënda, kërkohet edhe trajtim në spital.
1. Ilaçet – Kombinim i antidepresantëve dhe antipsikotikëve
- Antidepresantët ndihmojnë për të reduktuar simptomat e depresionit
- Antipsikotikët veprojnë në zvogëlimin e halucinacioneve dhe deluzioneve
2. Psikoterapia
Pas stabilizimit me ilaçe, pacienti mund të përfitojë nga terapia e të folurit, veçanërisht:
- Terapia Kognitive-Biheviorale (CBT) – ndihmon në menaxhimin e mendimeve negative dhe ndihmon personin të rikthejë kontrollin mbi realitetin
- Terapia familjare – për të përfshirë familjen në procesin e rikuperimit
3. Strehimi dhe përkujdesja mjekësore
Në disa raste, pacientët duhet të shtrohen në spital për monitorim dhe trajtim më të ngushtë, sidomos kur ka:
- Rrezik vetëvrasjeje
- Sjellje shumë agresive
- Pamundësi për të kujdesur për veten
A Shërohet Depresioni Psikotik?
Po, me trajtim të duhur, mund të përmirësohet ndjeshëm. Por kjo nuk do të thotë që gjendja nuk kthehet më. Për këtë arsye, është e rëndësishme që:
- Pacienti të ndjekë me rregull mjekimin
- Të bëhen kontrolle të rregullta psikiatrike
- Të shmangen faktorët stresues ose traumatike
- Mbështetja nga familja dhe mjedisi social luan një rol kyç në parandalimin e rikthimit të simptomave.
Kur Duhet Të Kërkoni Ndihmë?
Është thelbësore të kërkoni ndihmë profesionale sa më shpejt nëse vëreni se ju ose një person i afërt:
- Ka mendime të shpeshta për vdekje ose vetëvrasje
- Përjeton halucinacione apo deluzione
- Ka humbur kontaktin me realitetin
- Nuk është më në gjendje të funksionojë në përditshmëri (në punë, familje apo marrëdhënie sociale)
- Ka sjellje të rrezikshme për veten ose për të tjerët
Mos e nënvlerësoni rëndësinë e simptomave psikotike. Këto janë shenja të një gjendjeje serioze të shëndetit mendor që nuk kalojnë vetë dhe kërkojnë trajtim të menjëhershëm nga profesionistë të shëndetit mendor.
Depresioni psikotik është një gjendje serioze e shëndetit mendor që kërkon trajtim të menjëhershëm nga profesionistë të specializuar.Me qasjen e duhur, simptomat si të depresionit ashtu edhe të psikozës mund të menaxhohen në mënyrë efektive.
BURIME
Clinical Manual for Diagnosis and Treatment of Psychotic Depression-Rothschild A. J (American Psychiatric Publishing)
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders-American Psychiatric Association
Major Depression with Psychotic Features-MedlinePlus