Skip to content Skip to footer

Çrregullimet e Përshtatjes dhe Reagimit

Çrregullimet e Përshtatjes dhe Reagimit

Çrregullimet e përshtatjes janë një grup çrregullimesh emocionale dhe të sjelljes që ndodhin si përgjigje ndaj një faktori stresues identifikues, të tillë si ndonjë ngjarje e rëndësishme jetësore ose ndryshim (p.sh., divorci i prindërve, humbja e një personi të dashur, ndërrimi i shkollës ose zhvendosja në një vend të ri). Reagimet emocionale dhe të sjelljes janë më të ashpra se sa pritet për situatën dhe zakonisht ndërhyjnë në funksionimin normal të fëmijës.

Tabloja Klinike

Çrregullimet e Përshtatjes dhe Reagimit

Tabloja Klinike
Fëmijët me çrregullim të përshtatjes mund të tregojnë një shumëllojshmëri simptomash emocionale dhe të sjelljes, të cilat përfshijnë:

Simptoma emocionale: Ankth, trishtim, ndjenja e dëshpërimit, zemërim, dhe irritueshmëri.
Simptoma të sjelljes: Sjellje kundërshtuese, shpërthime të zemëruara, tërheqje nga aktivitetet që më parë ishin të këndshme, vështirësi në shkollë ose në ndërveprime me bashkëmoshatarët.
Simptoma somatike: Probleme të gjumit, dhimbje koke, dhe dhimbje stomaku.

Simptomat zakonisht fillojnë brenda tre muajve nga faktori stresues dhe mund të shkojnë deri në gjashtë muaj pasi ky faktor të jetë zgjidhur ose të jetë zbutur.

Kriteret Diagnostike sipas DSM-5

DSM-5 (Manuali Diagnostik dhe Statistikor i Çrregullimeve Mendore, versioni i pestë) përcakton disa kritere për diagnostikimin e çrregullimit të përshtatjes:

  1. Zhvillimi i simptomave emocionale ose të sjelljes brenda tre muajve pas fillimit të një faktori stresues të identifikueshëm.
  2. Reagimet emocionale ose të sjelljes janë më të mëdha se pritet për natyrën ose intensitetin e faktorit stresues, duke përfshirë shqetësime të mëdha për funksionimin social, akademik ose të tjera të rëndësishme.
  3. Simptomat nuk i plotësojnë kriteret për një çrregullim tjetër specifik dhe nuk janë rezultat i ndonjë çrregullimi tjetër mendor.
  4. Simptomat nuk janë pjesë e pikëllimit normal.
  5. Pasi stresi ose pasojat e tij kanë kaluar, simptomat nuk zgjasin më shumë se gjashtë muaj.

Etiologjia

Çrregullimi i përshtatjes zhvillohet si përgjigje ndaj një faktori stresues të qartë. Ky faktor mund të jetë:

  • Ngjarje të lidhura me marrëdhëniet personale (divorc, ndarje nga familja, konflikte me miqtë).
  • Ndryshime të mëdha në jetën e përditshme (ndryshime në shkollë, zhvendosje në një shtëpi të re, lindja e një motre ose vëllai).
  • Ngjarje traumatike (humbje e një personi të dashur, sëmundje të rëndësishme në familje, abuzim).

Faktorët gjenetikë dhe mjedisorë luajnë gjithashtu një rol. Disa fëmijë janë më të ndjeshëm ndaj stresit për shkak të karakteristikave të tyre biologjike ose të përvojave të mëparshme, siç janë trauma ose përvojat negative në zhvillimin e hershëm.

Prognoza
Çrregullimi i përshtatjes zakonisht është i përkohshëm dhe ka një prognozë të mirë. Simptomat zakonisht zhduken kur fëmija përshtatet me situatën ose kur faktori stresues zgjidhet. Megjithatë, në disa raste, nëse nuk trajtohet, çrregullimi mund të çojë në zhvillimin e çrregullimeve më serioze, si depresioni, çrregullimet e ankthit, ose probleme të vazhdueshme të sjelljes.

Trajtimi
Trajtimi për çrregullimin e përshtatjes përqendrohet kryesisht në ndihmën për fëmijën që të përballet dhe të përshtatet me faktorin stresues dhe reduktimin e simptomave. Trajtimet më të zakonshme përfshijnë:

  1. Terapia Psikologjike: Terapia kognitive-biheviorale (CBT) është një metodë e përdorur gjerësisht për të ndihmuar fëmijën të identifikojë dhe të ndryshojë mendimet dhe sjelljet negative që lidhen me stresin. Terapia mbështetëse mund të ndihmojë gjithashtu në përpunimin e emocioneve.
  2. Terapia Familjare: Pasi që çrregullimi i përshtatjes shpesh lidhet me faktorët mjedisorë dhe ndërveprimet familjare, përfshirja e familjes në terapi mund të jetë thelbësore për trajtimin e suksesshëm. Ajo ndihmon në përmirësimin e komunikimit dhe uljen e konflikteve që mund të kontribuojnë në stresin e fëmijës.
  3. Menaxhimi i Stresit: Mësimi i aftësive për të menaxhuar stresin dhe për t’u përballur me ngjarjet e vështira jetësore mund të ndihmojë fëmijën të reagojë në mënyrë më të përshtatshme ndaj situatave stresuese në të ardhmen.
  4. Medikamentet: Zakonisht nuk përdoren si trajtim i parë për çrregullimet e përshtatjes, por mund të përdoren në raste të veçanta kur simptomat emocionale, si depresioni ose ankthi, janë shumë të forta dhe ndërhyjnë në jetën e përditshme.

Klinika EGO

Rezervoni një takim tani!