A ndjen shpesh “flutura” në stomak? Ose ndoshta një ndjesi të përzier, tension apo siklet që duket se vjen nga brenda barkut?
Këto nuk janë thjesht ndjesi kalimtare — ato janë sinjale të ankthit që trupi po përpiqet të na dërgojë. Ankthi nuk manifestohet vetëm në mendje, por shumë shpesh e ndjejmë edhe në trup, veçanërisht në zonën e stomakut. Kjo është ajo që shumë e përshkruajnë si “ankthi në stomak”.
Në këtë artikull do të shpjegojmë se çfarë është kjo ndjesi, pse ndodh dhe më e rëndësishmja si mund ta përballojmë në mënyrë të shëndetshme.
Çfarë Është Ankthi Dhe Si Ndikon Në Trup?
Ankthi konsiderohet një gjendje emocionale e karakterizuar nga shqetësim i brendshëm, tension dhe pritshmëri për rrezik edhe nëse rreziku nuk është real ose i menjëhershëm. Është një përgjigje psikofiziologjike që ndodh kur individi ndjen se ndodhet përballë një situate kërcënuese ose sfiduese.
Kur ankthi është i vazhdueshëm dhe ndikon në jetën e përditshme atëherë mund të konsiderohet një çrregullim ankthi duke shkaktuar pasoja fizike dhe emocionale. Një nga zonat më të ndjeshme ndaj ankthit është sistemi tretës.
Simptomat e ankthit në stomak përfshijnë:
- Ndjesi të përzier ose “flutura” në stomak
- Urth, fryrje ose ndjesi të rëndesës
- Vështirësi në tretje
- Humbje oreksi ose uri e shtuar
- Ndjesi vjellje pa shkak mjekësor të identifikueshëm
- Tension ose ngërçe në zonën abdominale
Këto simptoma mund të duken si probleme fizike, por shpesh rrënjët e tyre janë emocionale, një gjendje e quajtur “trupi i ankthit” ku emocioni përkthehet në shqetësime trupore.
Komunikimi Mes Sistemit Nervor Dhe Sistemit Tretës: Pse Ankthi Ndjehet Në Stomak?
Studiuesit kanë vërtetuar se ekziston një lidhje shumë e ngushtë mes sistemit nervor dhe sistemit tretës, njohur ndryshe si komunikimi neuro-digjestiv përmes nervit vagus. Zorrët përmbajnë qeliza nervore— në fakt, është zona me më shumë përqendrim nervor jashtë trurit.
Kjo është arsyeja pse stomaku shpesh reagon ndaj emocioneve, veçanërisht ndaj stresit dhe ankthit.
Çekuilibri kimik që shkakton ankthi ndikon drejtpërdrejt në funksionimin e sistemit tretës. Kur trupi është nën stres të vazhdueshëm, ndërpritet balanca mes hormoneve, neurotransmetuesve dhe florës bakteriale në zorrë.
Nëse ankthi nuk trajtohet, shqetësimet që shfaqen fillimisht në stomak mund të përkeqësohen me kalimin e kohës. Ajo që nis si ndjesi e lehtë tensioni, fryrje apo të përziera, mund të çojë në probleme gastrointestinale.
Stresi dhe ankthi i vazhdueshëm mund të ndikojnë në mënyrë kronike mbi stomakun, duke rritur rrezikun për:
- Ulçera peptike
- Inflamacione të zorrëve
- Sindromën e zorrës së irrituar (IBS)
Prandaj, është e rëndësishme që simptomat e stomakut që nuk kanë një shkak mjekësor të identifikuar të mos neglizhohen, pasi ato mund të jenë shenja të ankthit që po manifestohet përmes trupit. Trajtimi i hershëm ndihmon jo vetëm në qetësimin emocional, por edhe në mbrojtjen afatgjatë të shëndetit fizik.
Si Ta Përballojmë Ankthin Në Stomak?
Ndjesitë e ankthit që shfaqen në stomak mund të jenë shumë shqetësuese, por lajmi i mirë është se ka mënyra të shumta dhe efektive për t’i menaxhuar. Kombinimi i teknikave praktike me mbështetjen profesionale psikologjike jep rezultatet më të mira.
1. Frymëmarrje e thellë dhe teknika relaksimi
Praktika të thjeshta si frymëmarrja diafragmatike ndihmojnë në qetësimin e sistemit nervor. Merr frymë thellë përmes hundës, fryj barkun gjatë frymëmarrjes dhe nxirr frymën ngadalë përmes gojës. Vetëm 1–2 minuta në disa momente të ditës mund të japin lehtësim.
2. Aktivitet fizik i rregullt
Ushtrimet ndihmojnë trupin ta përpunojë ankthin dhe rrisin prodhimin e endorfinës. Një ecje e përditshme prej 30 minutash mund të përmirësojë ndjeshëm ankthin.
3. Kujdesi me ushqyerjen
Shmang pijet me kafeinë, ushqimet me shumë yndyrë ose sheqerna të përpunuar që mund të përkeqësojnë ndjesitë në stomak. Konsumo ushqime të lehta, të pasura me fibra, probiotikë dhe ujë të mjaftueshëm.
Trajtimet psikologjike për ankthin
Nëse ankthi në stomak është i shpeshtë dhe ndikon në jetën tënde të përditshme, këshillohet të kërkosh ndihmë profesionale. Psikoterapia është një ndër format më të suksesshme të trajtimit.
Terapia Kognitive–Sjellore (CBT)
CBT është forma më e rekomanduar për trajtimin e ankthit. Ajo ndihmon në identifikimin dhe ndryshimin e mendimeve negative që nxisin reagimet fizike si shqetësimet në stomak. Përmes kësaj terapie mëson teknika konkrete për të përballuar ankthin në moment.
Terapia e fokusuar në ndjesitë trupore (Somatic Therapy)
Kjo qasje ndihmon në ndërgjegjësimin e trupit dhe lirimin e tensioneve që grumbullohen në zona të caktuara, si stomaku. Është shumë efektive për ata që përjetojnë ankthin në nivel trupor.
Terapia Mindfulness
Ky trajtim përqendrohet në zhvillimin e vetëdijes për ndjenjat dhe mendimet, pa gjykim. Ajo ndihmon personin të qëndrojë i pranishëm dhe të mos përfshihet nga mendimet shqetësuese që shkaktojnë ankth.
Kur Duhet Të Kërkoni Ndihmë?
Nëse ndjen shpesh:
- Dhimbje stomaku pa shkak të qartë mjekësor (nëse mjeku ju ka kontrolluar fizikisht dhe ka përjashtuar çdo problem apo sëmundje tjetër, atëherë dhimbjet mund të jenë një pasojë e ankthit)
- Shkallë të lartë tensioni emocional
- Frikë, shqetësim ose nervozizëm të vazhdueshëm
- Vështirësi në përqendrim apo në kryerjen e aktiviteteve të përditshme
…atëherë është koha të flasësh me një psikolog apo psikoterapist.
Nëse ke ndjerë ndonjëherë se trupi yt “po flet” me shqetësime fizike që vijnë nga emocione të pashprehura — mos e injoro. Trupi dhe mendja janë të lidhura ngushtë, dhe shumë herë ankthi shfaqet përmes simptomave trupore si dhimbjet e stomakut. Identifiko shkaktarët e ankthit, bëhu i kujdesshëm me ushqimin dhe mos hezito të flasësh me një mjek apo psikolog.
Një profesionist i shëndetit mendor mund të të ndihmojë të kuptosh burimin emocional të shqetësimeve dhe të gjesh mënyra për t’u ndjerë më mirë.
Kujdesi ndaj vetes është hapi më i rëndësishëm drejt shëndetit të plotë.
BURIME
How to Calm an Anxious Stomach: The Brain-Gut Connection-ADAA
Stress-related stomach pain: When to see a doctor-UChicago Medicine
The stomach-brain axis-Holtmann, G., et al. (2014)