Pse disa njerëz kërkojnë konflikte në marrëdhënie dhe si mund të thyhet ky cikël?
Shumë prej nesh kanë njohur njerëz që duket sikur “jetojnë” për konfliktin. Marrëdhëniet e tyre janë të mbushura me debate, dramë dhe tensione të vazhdueshme, edhe kur nuk ka arsye të forta për këtë. Pyetja që lind është: A ekziston vërtet një varësi nga drama emocionale? Psikologët dhe studiuesit mendojnë se po. Kjo sjellje nuk është thjesht rastësi, por shpesh lidhet me mënyrën se si individi është formuar nga përvoja të hershme, trauma emocionale apo tipare të caktuara të personalitetit.
Në këtë artikull do të analizojmë:
- Pse disa njerëz kërkojnë konflikte në marrëdhënie.
- Lidhjen mes traumës dhe varësisë nga drama emocionale.
- Tiparet e personalitetit që ndikojnë.
- Strategjitë për të dalluar dhe thyer këtë cikël.
Nëse ndihesh i bllokuar në marrëdhënie të mbushura me konflikt ose po kërkon mbështetje profesionale, një psikolog në Tiranë mund të ndihmojë në kuptimin dhe menaxhimin e këtyre modeleve të sjelljes.
Çfarë Është Varësia Nga Drama Emocionale?
Termi “varësi nga drama” nuk është një diagnozë zyrtare klinike, por përdoret për të përshkruar sjelljen e atyre që shpesh provokojnë, kërkojnë ose krijojnë konflikte emocionale edhe kur gjithçka duket në rregull. Njerëzit që vuajnë nga kjo tendencë ndihen të gjallë vetëm kur ndodhen në situata dramatike – sikur rutina dhe qetësia nuk u mjafton.
Psikologët kanë përshkruar një koncept të quajtur Need For Drama (NFD), i cili përfshin tre elementë:
- Manipulimi i marrëdhënieve përmes konfliktit.
- Mbivlerësimi i rolit të tyre si viktimë.
- Kërkimi i vëmendjes përmes tensionit.
Ky fenomen shpesh lidhet me mekanizma psikologjikë të brendshëm: truri mund të mësohet me nivele të larta të stresit dhe adrenalinës, duke e kërkuar vazhdimisht këtë ndjesi ku drama bëhet një varësi.
Pse Disa Njerëz Kërkojnë Konflikte Në Marrëdhënie?
1. Trauma e fëmijërisë
Shumë individë që rriten në familje ku konflikti, dhuna verbale ose tensioni ishin të përditshëm, zhvillojnë një ndjenjë “normaliteti” ndaj dramës. Për ta, marrëdhëniet e qeta duken të mërzitshme ose të pasigurta. Në vend të paqes, ata e lidhin dashurinë me konfliktin.
2. Nevoja për vëmendje
Disa persona ndihen të padukshëm ose të parëndësishëm për të tjerët kur gjithçka është në qetësi. Konflikti bëhet një mjet për të marrë vëmendje, qoftë edhe negative. Një debat i ndezur shpesh shihet si dëshmi se “dikujt i intereson”.
3. Personaliteti impulsiv
Njerëzit me tendenca impulsive apo me tipare narcisiste mund të kërkojnë drama për të mbajtur nën kontroll marrëdhëniet ose për të ndjerë pushtet. Konflikti bëhet mënyrë për të larguar mërzinë dhe për të dominuar.
4. Frika nga intimiteti
Disa individë krijojnë konflikte pikërisht kur një marrëdhënie bëhet shumë e afërt. Drama shërben si një mburojë për të mos u përballur me intimitetin dhe vulnerabilitetin emocional.
Lidhja Mes Traumës Dhe Varësisë Nga Drama
Trauma, sidomos ajo e hershme, luan një rol kyç. Njerëzit që janë rritur me prindër konfliktualë, me varësi, apo me dhunë emocionale shpesh zhvillojnë një model të quajtur “trauma bonding” – një lidhje e fortë emocionale me dikë që është edhe burim i dhimbjes.
Kjo bën që individi të ndjejë tërheqje ndaj partnerëve abuzivë ose marrëdhënieve të pasigurta, sepse truri i tij e ka mësuar dashurinë të shoqërohet me tension, jo me qetësi. Për këtë arsye, drama emocionale përsëritet si një cikël i njohur dhe “rehatues”, pavarësisht dhimbjes që sjell.
Shembuj Konkretë Nga Jeta e Përditshme
Drama emocionale është e dukshme në shumë situata të zakonshme:
- Në çift: Një partner fillon debat sepse tjetri nuk i ka kthyer mesazhin për disa orë. Edhe pse arsyeja është e vogël, për personin që kërkon dramë ky është një “test” i interesit dhe përkushtimit.
- Në miqësi: Një shoqe zemërohet sepse tjetra ka dalë me dikë tjetër pa e ftuar, duke e kthyer situatën në grindje të madhe.
- Në familje: Një anëtar shkakton tension gjatë darkës me komente provokuese vetëm për të marrë vëmendje.
- Në punë: Një koleg përhap thashetheme ose krijon situata konkurruese për të qenë në qendër të vëmendjes.
Këto shembuj tregojnë se drama nuk është e kufizuar vetëm tek marrëdhëniet romantike, por është pjesë e dinamikës sociale të shumë njerëzve.
Lidhja Me Personalitetin
Varësia nga drama nuk prek të gjithë në të njëjtën mënyrë. Disa tipare të personalitetit lidhen më fort me këtë prirje:
Tiparet narcisiste: nevoja për kontroll, vëmendje dhe dramë si burim energjie.
Ankthi i lartë: personat ankthiozë shpesh interpretojnë situata neutrale si kërcënuese, duke nxitur konflikte.
Perfeksionizmi: kërkimi i standardeve të paarritshme sjell zhgënjim dhe përplasje të shpeshta.
Impulsiviteti: veprimet e pamenduara krijojnë tension të vazhdueshëm.
Studimet tregojnë se njerëzit me çrregullime të personalitetit si borderline ose me histori traume janë më të prirur të kërkojnë marrëdhënie dramatike.
Shenjat Që Tregojnë Varësinë Nga Drama Emocionale
- Ndihesh i mërzitur kur gjithçka shkon mirë.
- Provokon debate për arsye të vogla.
- Ndihesh i gjallë vetëm gjatë konflikteve.
- Marrëdhëniet e tua shpesh përfundojnë me kriza të mëdha.
- Nuk toleron qetësinë ose paqen në marrëdhënie.
- Ke vështirësi të menaxhosh emocionet e forta.
Nëse e gjen veten në disa prej këtyre pikave, mund të jetë shenjë se je i lidhur me ciklin e dramës emocionale.
Pasojat E Dramës Së Vazhdueshme
Edhe pse mund të duket si “adrenalinë” e përkohshme, varësia nga drama sjell pasoja serioze:
- Stres kronik dhe lodhje emocionale.
- Shëndet mendor i dobësuar, duke përfshirë ankth dhe depresion.
- Marrëdhënie toksike që përsëriten.
- Izolim social për shkak të konflikteve të shumta.
- Vetëvlerësim i ulët, sepse individi lidhet gjithmonë me përvoja negative.
Si Të Dallohet Dhe Të Thyhet Ky Cikël?
1. Vetëdija është hapi i parë
Të pranosh se je i përfshirë në një cikël dramatik dhe vicioz është thelbësore. Mbajtja e një ditari emocional ndihmon të vëresh se kur dhe pse ndodhin konfliktet.
2. Kuptimi i traumave
Shpesh, drama nuk është për faj të individit, por për shkak të plagëve emocionale të hershme. Terapia me një psikolog në Tiranë mund të ndihmojë të kuptosh lidhjet mes përvojës së kaluar dhe sjelljes së sotme.
3. Praktika e komunikimit të shëndetshëm
Mëso të shprehësh ndjenjat pa provokuar konflikt. Shprehja e emocioneve në mënyrë të qetë dhe e drejtpërdrejtë është një aftësi që mund të mësohet.
4. Vendosja e kufijve
Nëse dikush të shtyn gjithmonë drejt dramës, vendos kufij të shëndetshëm. Kjo përfshin distancim nga marrëdhëniet toksike dhe kujdes ndaj vetes.
5. Kërkimi i qetësisë
Praktikat si meditimi, joga, frymëmarrja e thellë dhe aktivitetet relaksuese ndihmojnë trurin të mësohet me qetësinë, duke e bërë atë më të pranueshme.
6. Mbështetja profesionale
Psikoterapia ofron mjetet e duhura për të thyer ciklin. Një psikolog në Tiranë mund të ndihmojë të ndërtosh marrëdhënie më të shëndetshme dhe të çlirohesh nga modelet e së kaluarës.
Strategjitë E Suksesit Nga Terapia
Shumë njerëz që përjetojnë dramë të vazhdueshme nuk e dinë se ekzistojnë mënyra praktike për të dalë nga ky cikël. Psikoterapia ofron mjete konkrete:
- CBT (Terapia Kognitive-Sjellore): ndihmon individët të identifikojnë mendimet e shtrembëruara që i bëjnë të interpretojnë situata neutrale si kërcënuese dhe t’i zëvendësojnë me mendime më të balancuara.
- DBT (Terapia Dialektike e Sjelljes): fokusohet në menaxhimin e emocioneve të forta, duke mësuar aftësi si durimi emocional, toleranca e stresit dhe komunikimi i shëndetshëm.
- Terapia e fokusuar në trauma: i ndihmon njerëzit të përpunojnë përvojat e së kaluarës që i kanë mësuar të lidhin dashurinë me konfliktin.
- Mindfulness dhe meditimi: këto teknika rrisin vetëdijen dhe e mësojnë trurin të pranojë qetësinë si diçka pozitive, jo kërcënuese.
Shembull rasti: Si u thye cikli i dramës
Një vajzë kërkoi ndihmën e një psikologu sepse marrëdhëniet e saj përfundonin gjithmonë me debate dhe kriza. Gjatë terapisë ajo kuptoi se ishte rritur në një familje ku grindjet ishin të zakonshme. Për të, dashuria dhe tensioni ishin e njëjta gjë.
Me ndihmën e psikoterapisë, mësoi të dallonte nevojën e saj për dramë dhe të kërkonte marrëdhënie të qeta. Pas disa muajsh, ajo ishte në gjendje të ndërtonte një lidhje të qëndrueshme dhe paqësore, pa ndjerë më “mungesën” e dramës.
Përfundim: Mund të lirohesh nga varësia ndaj dramës
Varësia nga drama emocionale është reale dhe prek shumë njerëz, shpesh pa e kuptuar. Ajo lidhet me trauma të së kaluarës, tipare të personalitetit dhe mënyrën se si truri ynë mësohet me emocionet e forta. Lajmi i mirë është se ky cikël mund të thyhet.
Duke rritur vetëdijen, duke kërkuar qetësinë dhe duke marrë mbështetje nga një profesionist, është e mundur të ndërtosh marrëdhënie të shëndetshme, të qëndrueshme dhe paqësore. Nëse ndihesh i bllokuar në këtë model, një psikolog në Tiranë mund të jetë udhërrëfyesi yt drejt ndryshimit.
Klinika EGO është këtu për ty!
BURIME
Addicted to Drama-Workit Health
The Neuroscience of Conflict: Understanding the Brain’s Response and Applying Emotional Intelligence-Eimatters
Why are so many of us addicted to drama?-The Guardian