Pse Dhjetori është muaji më i vështirë emocionalisht?
Dhjetori për shumë njerëz duket si muaji më i ngrohtë i vitit: drita, festa, familje, takime, përqafime, një atmosferë që të jep përshtypjen se çdo njeri është i lumtur. Por realiteti shpesh është shumë më kompleks. Ndërkohë që rrjetet sociale shpërndajnë foto të darkave perfekte dhe momenteve të gëzueshme, shumë njerëz përjetojnë të kundërtën: ankth të lartë, ndjesi boshllëku, presion emocional dhe një vetmi që bëhet edhe më e thellë pikërisht kur të gjithë të tjerët duken sikur po festojnë.
Në fakt, studimet psikologjike tregojnë se në muajin dhjetor rriten simptomat e ankthit, depresionit sezonal dhe vetmisë sociale. Pritshmëritë e larta, reflektimi mbi vitin që po mbyllet, humbjet emocionale, problemet financiare dhe dinamika familjare bëjnë që ky muaj të sjellë një lloj “stuhie të brendshme” që pak njerëz flasin hapur për të. Për ata që ndihen të vetmuar, fundviti nuk është festë, është një kujtesë e asaj që mungon.
Pse Shtohet Ankthi Në Fundvit?
1. Bilanci i vitit dhe presioni për të “realizuar” më shumë
Fundviti është periudha ku truri ynë e ka të natyrshme të bëjë një bilanc: çfarë arritëm, çfarë dështuam, çfarë mbeti pezull. Për disa njerëz, ky reflektim është motivues. Për shumë të tjerë, është një burim i fuqishëm ankthi, sidomos nëse viti ka qenë i vështirë emocionalisht, ekonomikisht ose marrëdhëniet kanë qenë të paqëndrueshme.
Mendime si “duhej të isha më mirë se kaq”, “pse nuk arrita atë që doja”, “të gjithë të tjerët po ecin përpara” e rrisin ndjeshëm ankthin.
2. Krahasimi social — arma më e heshtur e ankthit
Rrjetet sociale e rrisin këtë presion. Fotot e lumtura të festave krijojnë iluzionin se të gjithë janë më të suksesshëm, më të dashuruar, më të rrethuar, më të kompletuar emocionalisht se ti. Edhe pse e dimë që është vetëm një pjesë e realitetit, truri ynë i merr ato si standarde dhe krijon ndjesinë: “Pse unë nuk jam kështu?”.
3. Ngarkesa ekonomike dhe detyrimet e festave
Shpenzimet për dhurata, udhëtime, evente dhe pritshmëritë familjare mund të rrisin stresin financiar. Ky stres shpesh lidhet me ndjesinë e dështimit ose pamjaftueshmërisë, duke e ushqyer ankthin.
4. Kujtime të dhimbshme dhe humbje
Për shumë njerëz, dhjetori kujton humbje: të afërm të ndarë nga jeta, marrëdhënie të humbura, prindër me të cilët nuk ka marrëdhënie, fëmijëri e vështirë apo trauma që shpesh rikthehen pikërisht tani. Truri i lidh festat me njerëzit e rëndësishëm dhe kur ata mungojnë, ankthi dhe trishtimi ndihen më shum.
Ankthi I Fundvitit + Vetmia = Një Cikël Që Ushqen Vetveten
Kur ndihesh i vetmuar, niveli i kortizolit rritet, gjë që krijon:
- tension psikologjik
- mendime negative
- hiper-analizë
- ndjesinë se “të gjithë po festojnë pa mua”
- interpretim negativ të çdo situate
Kjo rrit ankthin. Ndërsa ankthi e bën trurin të tërhiqet nga njerëzit dhe aktivitetet dhe të ndihesh edhe më i vetmuar. Kështu krijohet cikli që vazhdon për gjithë dhjetorin për shumë persona.
Sipas hulumtimeve të publikuara nga American Psychological Association (APA):
- mbi 38% e njerëzve raportojnë stres të shtuar gjatë festave
- personat që jetojnë vetëm raportojnë rritje të fortë të vetmisë në dhjetor
- reduktimi i ekspozimit ndaj dritës dhe rënia e vitaminës D lidhen drejtpërdrejt me trishtimin sezonal dhe uljen e humorit.
Shenjat Që Ankthi Dhe Vetmia Po Përkeqësohen Në Fundvit
- ndihesh bosh dhe pa energji
- izolohesh ose nuk do të marrësh pjesë në aktivitete
- ndjen presion të madh emocional për “t’u dukur mirë”
- ke mendime kritike ndaj vetes
- e ke të vështirë të flesh gjatë natës
- zemra rreh më shpejt ose ndjen tension trupor
- krahasohesh vazhdimisht me të tjerët
- ndjen një ndjesi të vështirë në kraharor, stomak ose fyt
Nëse po i ndjen disa prej tyre, nuk je i vetëm. Një bisedë me një psikolog në Tiranë mund të të japë ndihmën që po kërkon.
Çfarë Të Ofron Terapia?
- Hapësirë të sigurt ku mund të flasësh pa u gjykuar
- Mbështetje profesionale për ankthin, stresin dhe emocionet e vështira
- Strategji praktike që të ndihmojnë të ndihesh më i qetë dhe më në kontroll
- Kuptim më të thellë të vetes dhe marrëdhënieve të tua
- Përmirësim gradual të humorit, vetëbesimit dhe mirëqenies së përgjithshme
Si Ta Përballoni Ankthin Dhe Vetminë Në Dhjetor
1. Normalizoni ndjesitë
Në vend që të detyrosh veten të jesh “festiv”, lejoji ndjenjat të ekzistojnë. Nuk ka asgjë të keqe të mos ndihesh në humor festash.
2. Vendos kufij me njerëzit dhe aktivitetet
Nuk ke detyrim të marrësh pjesë në çdo darkë, event apo takim familjar. Lejo veten të thuash “jo” kur ndjen mbingarkesë.
3. Redukto ekspozimin ndaj rrjeteve sociale
10–15 minuta pushim në ditë nga rrjetet ulin krahasimin social dhe ankthin.
4. Krijo mikro-rutina të kënaqësisë
Një çaj i ngrohtë, një shëtitje e qetë, një film, një aromë e preferuar. Ritualet e vogla i japin trurit një ndjesi sigurie dhe qetësie.
5. Lidhuni me njerëz që ju bëjnë të ndiheni mirë
Edhe një bisedë e shkurtër me dikë që të kupton mund të ulë vetminë. Nuk ka nevojë për shumë njerëz, mjafton një.
6. Kujdesuni për trupin (sidomos vitaminën D)
Mungesa e dritës dhe vitaminës D ndikon direkt në humor. Një kontroll i thjeshtë dhe suplementimi i duhur ndihmon ndjeshëm.
7. Shkruani: “60 sekonda reflektim”
Çdo mbrëmje shkruaj vetëm 1 fjali:
“Sot ndjeva…”
“Për çfarë jam mirënjohës sot…”
Kjo ul tensionin dhe rrit kontrollin emocional.
8. Kërkoni mbështetje profesionale
Nëse ndjesia e ankthit dhe vetmisë është e fortë, zgjat më shumë se disa javë ose po ndikon në gjumin, punën, marrëdhëniet apo veten, psikoterapia është një nga mënyrat më të efektshme për rikuperim. Biseda me një profesionist jo vetëm të qetëson, por të ndihmon të kuptosh pse ato ndjesi po vijnë dhe si t’i menaxhosh.
Dhjetori nuk është gjithmonë i ndritshëm. Por kjo nuk do të thotë që nuk ke vlerë, që nuk ke bërë mjaftueshëm, apo që nuk meriton të ndihesh i/e lumtur. Ndalo, merr frymë dhe kujdesu për veten.
Dhjetori nuk është thjesht një muaj.
Është një pasqyrë ku shikon:
- çfarë ke humbur
- çfarë ke fituar
- ku je lodhur
- çfarë nuk po të funksionon më
- çfarë të ka lënduar
- çfarë ke nevojë të shërosh
Dhe nëse ndjen se ke nevojë për mbështetje profesionale, Klinika Ego është pranë teje duke të ndihmuar të hysh në vitin e ri më i qetë, më i kthjellët dhe më i lidhur me veten.